Afrika çöllerinde kadınların egemen olduğu müslüman bir kabile: Tuaregler

Kuzey Afrika’da 1000 yılı aşkın süredir Sahra Çölü’nde göçebe olarak yaşayan alışılmış erkek egemenliği altındaki dünyada farklı ışıltısı ile dikkat çeken bir kabile: Tuaregler.

Afrika Berberilerinden olan bu müslüman kabile artık yarı göçebe halde ve nüfusu yaklaşık 1.5 milyon civarında.

Yıllarca Cezayir, Mali ve Nijerya arasındaki bölgede yaşamış olan kabileyi bu kadar farklı kılan ise kadın merkezli olması.

Anaerkil olan bu kabilede kadınlar evlenmeden önce istediği kadar erkekle beraber olabiliyor.

Kabilede evlilik ve boşanma tamamen kadının isteğine bağlı olarak gerçekleşiyor. Kadın biriyle evlenmek için o kişinin kendisini etkileyecek bir şiir yazmasını bekliyor.

Çocuk doğduğunda da annesinin soyadını alıyor ve soy ağacı anne üzerinden şekilleniyor.

Boşanan kadınlar parti düzenliyor

Bu kabilede boşanmak da oldukça sıradan ve kolay. Boşanan çiftlerden erkek devesi ile birlikte ‘annesinin evine’ dönüyor. Kadın ise ailesinin desteğiyle bir boşanma partisi düzenliyor. Bu parti ile aile kızlarının yeniden bekar kalmasını kutluyor.

Kadınlar evli olmadıkları müddetçe, boşanmış ya da hiç evlenmemiş olmalarının, genç ya da yaşlı olmalarının, toplum önünde hiçbir farkı yok.

Diğer bir farklılık ise erkeklerin peçe takması. Müslüman toplulukların aksine Tuaregler de örtünen taraf erkek. Erkeklere göre bunun sebebi ise kadınlar güzel olması ve yine onlara göre güzellik saklanmamalı. Peçe takan Tuareg erkekleri “Sahra’nın Mavi Adamları” olarak anılıyor.

Fotoğraf: Brent Stirton

‘Tanrı’nın terk ettiği’

Ayrıca bu kabilede okuma yazma oranı da oldukça yüksek.

Bu arada Tuareg kelimesinin anlamı Arapçada ‘Tanrı’nın terk ettiği’ anlamına geliyor. Böyle bir ifadenin nedeni ise, bu toplumun katı inanışlara mesafeli durmaları.

Ki zaten adları ile müstesna olan kabile kültürlerini koruma noktasında tehlike altında. Çünkü kültürleri yüzünden onları kabul etmeyen İslam alemi, göçerlikten kentleşmeye geçiş geleneklerinin zayıflamasına neden olabilecek etkenlerin başında geliyor.

Gazete Karınca

Share